منظور از دعاوی خانواده به طور کلی آن دسته از دعاوی است که مربوط به کانون خانواده می شود.هرگونه دعوایی که در دادگاه مطرح می شود و مربوط به افراد،به عنوان عضوی از کانون خانواده میشود را میتوان نوعی از دعاوی خانوادگی محسوب کرد. درکشور ما مانند بسیاری از کشورها به دعاوی و اختلافات خانوادگی بطور تخصصی در دادگاهی تحت عنوان دادگاه خانواده رسیدگی میشود.
اجرت المثل
به طور عام معنای اجرت المثل با استناد بر ماده 336 قانون مدنی هر گاه کسی بر حسب امر دیگری اقدام به عملی نماید که عرفاً برای آن عمل اجرتی بوده و یا آن شخص عادتاً مهیای آن عمل باشد عامل مستحق اجرت عمل خود خواهد بود مگر اینکه معلوم شود که قصد تبرع(بذل مال) داشته است حال این مفهوم به طور خاص در روابط زناشویی و زوجیت نیز تعریف شده و بنا بر تبصره الحاقی همین ماده چنانچه زوجه کارهایی را که شرعا به عهده وی نبوده و عرفا برای آن کار اجرتالمثل باشد، به دستور زوج و با عدم قصد تبرع انجام داده باشد و برای دادگاه نیز ثابت شود، دادگاه اجرتالمثل کارهای انجام گرفته را محاسبه و به پرداخت آن حکم مینماید.به زبان ساده زن در مقابل انجام فعالیتها و زحماتی که قصد انجام آن را در طول دوران زناشویی را به صورت رایگان و بدون دریافت اجرت المثل نداشته است،میتواند درخواست اجرت المثل ایام زوجیت را مطرح کند.این درخواست صرفا در هنگام طلاق مطرح نمیشود بلکه در طول دوران زندگی نیز زن میتواند درخواست اجرت المثل را داشته باشد.
اجرت المثل با توجه به عرفها و شرعیات روز تعیین میشود که تعیین میزان آن بر عهده دادگاه میباشد.اگر در هنگام طلاق درخواست طلاق از طرف زن مطرح شده باشد،نمیتواند تقاضای پرداخت اجرت المثل را نیز داشته باشد.حتی در صورتی که مرد تقاضای طلاق دهد ولی ثابت کند زن به وظایف زوجیت خود عمل نکرده است و این تقاضا بر مبنا سوء رفتار زن بوده است اجرتالمثلی به زوجه تعلق نمیگیرد.