مالیات در ایران به طور کلی به دو نوع کلی مستقیم و غیر مستقیم، تقسیم می‌شود. مالیاتی که دولت بر درآمد مالی حاصل شده به وسیله همه افراد و نهادها در حوزه قوانین حسابرسی اعمال می‌کند، مالیات بر درآمد گفته می‌شود. در واقع اشخاص با تعیین و گزارش میزان درآمد خود به دولت میزان مالیات بر درآمد خودر ا پرداخت می‌کنند. درآمد مالیاتی یک منبع کلیدی مالی است که دولت به وسیله آن فعالیت لازم را انجام داده و مخارج عمومی را پرداخت کرده و به جامعه خدمت می‌کند. بیشتر کشورها از سیستم مالیات بر درآمد تصاعدی استفاده می‌کنند که در آن افراد با درآمد بالاتر نرخ مالیاتی بیشتری نسبت به افراد با درآمد پایین‌تر می‌پردازند.مالیات بر درآمد از انواع مالیات مستقیم می‌باشد.که بر 4 نوع:
انواع مالیات بر درآمد:
مالیات بر درآمد مشاغل
بر طبق ماده 93 قانون مالیات مستقیم، درآمدی که شخص حقیقی از طریق اشتغال به مشاغل یا به عناوین دیگر غیر از موارد مذکور در سایر فصل های این قانون در ایران تحصیل کند پس از کسر معافیت های مقرر در این قانون مشمول مالیات بردرآمد مشاغل می باشد..
مالیات بردرآمد املاک
بر طبق ماده 52 و 53 قانون مالیات مستقیم درآمد شخص حقیقی یا حقوقی ناشی از واگذاری حقوق خود نسبت به املاک واقع در ایران پس از کسر معافیت های مقرر در این قانون مشمول مالیات بردرآمد املاک می باشد.
درآمد مشمول مالیات املاکی که به اجاره واگذار می گردد عبارت است از:
کل مال الاجاره، اعم از نقدی و غیرنقدی، پس از کسر بیست و پنج درصد بابت هزینه ها و استهلاکات و تعهدات مالک نسبت به مورد اجاره. درآمد مشمول مالیات در مورد اجاره دست اول املاک مورد وقف یا حبس براساس این ماده محاسبه خواهد شد. در رهن تصرف، راهن طبق مقررات این فصل مشمول مالیات خواهد بود. هرگاه موجر مالک نباشد، درآمد مشمول مالیات وی عبارت است از: ما به التفاوت اجاره دریافتی و پرداختی بابت ملک مورد اجاره.
مالیات بر درآمد اشخاص حقوقی
اشخاص حقوقی نیز شامل شرکت‌ها، موسسات و کسب‌وکارهای مختلف هستند. میزان این نوع مالیات بسته به نوع کسب‌وکار و میزان درآمد متفاوت خواهد بود. همچنین لازم به ذکر است اشخاص حقوقی موظف به ثبت‌نام در نظام مالیاتی می‌باشند و مکلف‌اند برای انجام معاملات خود (خرید، فروش، قرارداد) شماره اقتصادی خود و طرف معامله را در صورتحساب‌ها و قراردادها درج و فهرست معاملات خود را به سازمان مذکور ارائه کنند در صورت رعایت نکردن این موضوع و همچنین استفاده از کد اقتصادی دیگران برای خود معادل ۲ درصد مبلغ مورد معامله جریمه خواهند شد و همچنین عدم ارائه فهرست معاملات جریمه‌ای معادل یک درصد معاملات که ارائه نشده است اختصاص می‌یابد.
مالیات بر درآمد حقوق
پرداخت کنندگان حقوق هنگام هر پرداخت یا تخصیص آن مکلف اند مالیات متعلق را طبق مقررات ماده(85) این قانون محاسبه و کسر و تا پایان ماه بعد(1) ضمن تسلیم فهرستی متضمن نام و نشانی دریافت‌کنندگان حقوق و میزان آن به اداره امور مالیاتی محل پرداخت و در ماه‌های بعد فقط تغییرات را صورت دهند..
مالیات بر درآمد کشاورزی
درآمد حاصل از کلیه فعالیت‌های کشاورزی، دامپروری، دامداری، پرورش ماهی و زنبور عسل و پرورش طیور، صیادی و ماهیگیری، نوغان داری، احیای مراتع و جنگلها، باغات اشجار از هر قبیل و نخیلات از پرداخت مالیات معاف می‌باشد. اما لازم به ذکر است که منظور از فعالین در قسمت های گفته شده اشخاصی هستند که به صورت مستقیم با این فعالیت ها در ارتباط هستند بنابراین افرادی که به عنوان واسطه در این بخش ها فعالیت دارند مشمول این این معافیت نمیگردند.
مالیات بر درآمد اتفاقی
شاید برایتان جالب باشد که بدانید بر درآمد اتفاقی نیز مالیات تعلق میگیرد. مالیات بر منابع مالی اتفاقی، از جمله مالیات‌های شخص حقیقی و حقوقی بوده که به صورت بلاعوض و یا از طریق معاملات مختلف کسب می‌شود که شامل پرداخت مالیات است. قانون مالیات و نحوه زمان پرداخت آن برای هر شغلی متفاوت است و باید با دانستن جزئیات آن سر موعد پرداخت شود.