قرارداد پیمانکاری
قرارداد پیمانکاری به صورت کلی قراردادی است که مطابق آن، یکی از طرفین قرارداد کارفرما است و انجام مجموعه‌ای از امور را بر طبق قرارداد به پیمانکار واگذار می‌نماید. در واقع این قرارداد روابط بین کارفرما و پیمانکار را تنظیم می‌کند و وظایف و تعهدات هر یک از طرفین را مشخص می‌کند. در این قرارداد کارفرما به عنوان آمر، در مقابل اجرا و انجام تعهدات در زمان تعیین شده، مبلغ معینی را به پیمانکار(که می‌تواند شخص حقیقی یا حقوقی باشد) پرداخت می‌نماید. برخی از اختیارات کارفرما در این قراردادها پرداخت مبلغ پیش‌پرداخت، تغییر زمان‌بندی پروژه، ابلاغ فعالیت‌های جدید، خاتمه کار ، فسخ قرارداد نیروهای مشغول در پروژه می‌باشد.
موضوع قرارداد
موضوع این قراردادها می‌تواند از پروژه‌های بزرگ و بین المللی تا پروژه‌های عمرانی کوچک را در بر بگیرد. در واقع واگذاری هر پروژه برای اجرا به اشخاص متخصص بر اساس موضوع درخواستی نوعی قرارداد پیمانکاری به حساب می‌آید.
در قرارداد پیمانکاری باید به صورت صریح تمامی خواسته‌ها کارفرما از پیمانکار ذکر شود تا در صورت تخطی طرفین از انجام وظایف، امکان اقدام وجود داشته باشد. اگر قرارداد پیمانکاری بین اشخاص غیر دولتی منعقد گردد این قرارداد خصوصی محسوب می‌شود و بر اساس ماده 10 قانون مدنی، قراردادهای خصوصی نسبت به کسانی که آن را منعقد نموده اند در صورتی که مخالف صریح قانون نباشد، نافذ است. این قرارداد جز قراردادهای لازم به حساب می‌آید بنابراین تنها در صورت ذکر شرط فسخ در قرارداد یا بر اساس خیارات قانونی امکان برهم زدن آن وجود دارد.
شرایط فسخ قرارداد پیمانکاری
بر اساس ماده 46 شرایط عمومی پیمان کارفرما می تواند در صورت تحقق هر یک از موارد زیر ، پیمان را طبق ماده ۴۷ فسخ کند .
۱ ) تاخیر در تحویل گرفتن کارگاه از جانب پیمانکار بیش از مهلت تعیین شده در بند ” ب ” ماده ۲۸ .
۲ ) تاخیر در ارائه برنامه زمانی تفصیلی به مدت بیش از نصف مهلت تعیین شده برای تسلیم آن .
۳ ) تاخیر در تجهیز کارگاه برای شروع عملیات موضوع پیمان ، بیش از نصف مدت تعیین شده در بند ” ج ” ماده ۴ موافقتنامه . فسخ پیمان در این حالت ، در صورتی مجاز است که کارفرما قسمتی از پیش پرداخت را که باید بعد از تحویل کارگاه پرداخت کند ، پرداخت کرده باشد .
۴ ) تاخیر در شروع عملیات موضوع پیمان ، بیش از یک دهم مدت اولیه پیمان یا دو ماه ، هر کدام که کمتر است .
۵) تاخیر در اتمام هر یک از کارهای پیش بینی شده در برنامه زمانی تفصیلی، بیش از نصف مدت تعیین شده برای آن کار با توجه به ماده ۳۰
۶) تاخیر در اتمام کار به مدت بیش از یک چهارم مدت پیمان با توجه به ماده ۳۰ .
۷) عدم شروع کار پس از رفع وضعیت قهری موضوع ماده ۴۳ و ابلاغ شروع کار از سوی کارفرما .
۸ ) بدون سرپرست گذاشتن کارگاه یا تعطیل کردن کار ، بدون اجازه کارفرما ، بیش از ۱۵ روز .
۹) عدم انجام دستور مهندس مشاور برای اصلاح کارهای انجام شده معیوب ، طبق بند ” د ” ماده ۳۲ .
۱۰ ) انحلال شرکت پیمانکار .
۱۱ ) ورشکستگی پیمانکار یا توقیف ماشین آلات و اموال پیمانکار از سوی محاکم قضایی ، به گونه ای که موجب توقف یا کندی پیشرفت کار شود .
۱۲ ) تاخیر بیش از یک ماه در پرداخت دستمزد کارگران ، طبق بند ” و ” ماده ۱۷ .
۱۳ ) هر گاه ثابت شود که پیمانکار برای تحصیل پیمان یا اجرای آن به عوامل کارفرما حق العمل ، پاداش یا هدایایی داده است ، یا آنها یا واسطه های آنها را در منافع خود سهیم کرده است .