قتل غیر عمد
طبق قانون مجازات اسلامی قتل به دو نوع عمد و غیر عمد تقسیم می شود.که قتل غیرعمد هم خود ممکن است به دو صورت رخ دهد که شبه عمد و خطای محض نام دارد.
نخستین حالتی که یک قتل غیر عمد محسوب شود،حالت شبه عمد است که سه حالت زیر برای آن متصور است.
- حالت اول آن است که فرد قصد کشتن کسی را ندارد و کاری را انجام میدهد که عرفا کشنده حساب نمیشود اما منجر به مرگ میشود.مانند وقتی که پدر یا مادر فرزندشان را برای تنبیه میخواهند کتک بزنند.کتک زدن عموما باعث مرگ نیست اما ممکن است در یک کودک باعث گرفت جان وی شود.
- حالتی که شخص نسبت به موضوع داشته باشد. مثلا میخواسته رفتاری را نسبت به یک شیء یا حیوان انجام دهد اما بعدا متوجه شده که در اشتباه بوده آن عمل را روی یک انسان انجام داده است.
- حالت سوم زمانیست که قتل به سبب تقصیر مرتکب (مشروط بر آن که از روی قصد و از نوع کشنده نباشد) واقع شده باشد. اگر به زبان ساده بخواهیم بگوییم،همان عدم مهارت، غفلت و مسامحه منظور است. مثلا تصادفات رانندگی که به جان باختن افراد منجر شود در این دستهاند چون عمل رانندگی کشنده نیست و این اتفاق هم از روی عدم مهارت یا غفلت رخ داده است. خطای پزشکی منجر به مرگ هم میتواند در این دسته باشد.
نوع دیگر قتلهای غیر عمد، قتل خطای محض است که در سه حالت زیر ممکن است رخ دهد:
- وقتی که عمل قتل در حالت خواب یا بیهوشی رخ دهد.مثلا شخصی بر اثر غلتیدن در خواب باعث مرگ فرد دیگر شود.
- قتلی که توسط فرد صغیر یا مجنون رخ دهد نیز خطای محض است چون از روی عقل و تصمیم و شعور نبوده است.
- حالتی که شخص قصد کشتن کسی را ندارد و قصد انجام عمل منجر به قتل هم ندارد و کسی را برای انجام عمل روی او در نظر ندارد اما منجر به مرگ شود.مثلا شکارچی برای شکار خود تیر میزند اما بر حسب خطا به یک انسان برخورد کرده و باعث مرگ میشود. دقت کنید که آن فرد مقتول اصلا هدف فرد نبوده است.