منظور از عقود بانکی، قراردادهایی است که بر طبق قوانین پولی و بانکی کشور بدون اشکالی میتوانند میان بانکها و فعالین اقتصادی تنظیم شوند. از انواع عقود بانکی میتوان عقود مبادلهای و عقود مشارکتی را نام برد. بارزترین تفاوت میان عقود مبادله ای و عقود مشارکتی در بازدهی این قراردادها میباشد. عقود مبادلهای قراردادهایی با نرخ بازدهی معین و مشخصی هستند که در آن بانک با تامین مالی و سرمایه مورد نیاز یک فعالیت اقتصادی و تولیدی، هنگام عقد قراراداد سود بازده خود را مشخص میکند و هرگونه تغییری بر میزان سود و زیان در مطالبات بانک تاثیری نخواهد داشت.
از انواع این عقود میتوان به عقود فروش اقساطی، جعاله، اجاره به شرط تملیک و قرض الحسنه اشاره نمود. اما در عقود مشارکتی تقسیم سود میان بانک و عامل بر اساس توافقات خواهد بود و در واقع پیش از اتمام فعالیت اقتصادی نمیتوان میزان قطعی سود را مشخص نمود. بر اساس ماده یک قانون قانون منطقی کردن نرخ سود تسهیلات بانکی متناسب بانرخ بازدهی در بخشهای مختلف اقتصادی (با تأکید بر قانون عملیات بانکی بدون ربا) درباره عقود با بازدهی متغیر، بانکها مکلفند بدون تعیین نرخ سود مورد انتظار، براساس مفاد قانون عملیات بانکی بدون ربا، در حاصل فعالیت اقتصادی مورد قرارداد شریک شوند، در عقود امور مشارکت برای تولید، مذکور در تبصره بند(ب) ماده (3) قانون عملیات بانکی بدون ربا مصوب 1362،بانک نمیتواند از شریک، وثیقه خارج از طرح بخواهد. در واقع این ماده نشان دهنده این است که نمیتوان در عقود مشارکتی قبل از به اتمام رسیدن قرارداد به طور دقیق میزان سود را مشخص نمود.